Szkoła powstała w 1947 roku i od razu kształciła na kierunkach techniki rzeźbiarskie, ceramika, metaloplastyka. W 1967 roku została przemianowana na Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych, wówczas nauka odbywała się na kierunku jubilerstwo i ceramika artystyczna. W 1990 roku częstochowski „Plastyk” po raz pierwszy otrzymuje własną siedzibę - po latach tułaczki po wynajmowanych lokalach - w budynku przy ul. Pułaskiego 15, a rok później Ministerstwo Kultury i Sztuki nadaje mu imię Jacka Malczewskiego. W 1998 roku powstał nowy kierunek kształcenia: grafika użytkowa, specjalizacja: formy wydawnicze.
Szkoła nawiązała też stałą współpracę bezpośrednią (opieka merytoryczna, recenzje, konsultacje) z ASP we Wrocławiu (dla ceramiki artystycznej), ASP w Łodzi (dla jubilerstwa) oraz ASP w Katowicach (dla grafiki użytkowej). W 1999 roku został wprowadzony nowy 6-letni cykl kształcenia, a szkołę przemianowano na Ogólnokształcącą Szkołę Sztuk Pięknych. W 2002 roku Minister Kultury powołał Zespół Szkół Plastycznych im. Jacka Malczewskiego, w skład którego weszły 6-letnia Ogólnokształcąca Szkoła Sztuk Pięknych oraz 4-letnie Liceum Plastyczne. W 2009 roku rozpoczęła się rozbudowa Zespołu Szkół Plastycznych, zakończona 3 lata później. Dyrektorem „Plastyka” od wielu lat pozostaje pani Anna Maciejowska.
Wielu absolwentów szkoły ma za sobą liczne sukcesy, także międzynarodowe. Wśród nich jest m.in. Jerzy Duda-Gracz, Jerzy Kędziora, Marian Michalik, Maciej Kędziora, Dariusz Pala, Roman Lonty, Adam Patrzyk, Andrzej Desperak.
Zespół Szkół Plastycznych im. Jacka Malczewskiego w Częstochowie oficjalnie zainaugurował uroczystości związane z obchodami 70-cio lecia tej znanej i zasłużonej dla miasta placówki. Rozpoczęte 13 października br. obchody jubileuszowe potrwają cały rok. Część oficjalną poprzedził bogaty program artystyczny. W uroczystości w sali audytoryjnej Zespołu Szkół Plastycznych częstochowski samorząd reprezentowali prezydent Krzysztof Matyjaszczyk i przewodniczący Rady Miasta Zdzisław Wolski.
W galerii sekcji złotniczej nastąpiło otwarcie wystawy wyróżnionych prac dyplomowych powstałych w latach 1997-2016. Zaprezentowane zostały najlepsze dyplomy absolwentów częstochowskiego „plastyka”, z których duża część jest związana do dzisiaj z branżą jubilerską. Kadra nauczycielska sekcji złotniczej to absolwenci szkoły, prowadzący czynnie własne zakłady złotnicze.
