- Zapraszając w podróż śladami biżuterii etnicznej, chcemy opowiedzieć historię symboli plemiennych, magicznych talizmanów, relikwiarz służących do przechowywania najcenniejszych przedmiotów. To biżuteria, która nie istnieje bez komunikatu i intencji jej tworzenia, to przedmioty, które warto zobaczyć, a nawet poczuć – tak wystawę ETNICZNA BIŻUTERIA ŚWIATA zapowiada Maria Małgorzata Kwiatkiewicz, jej gospodyni.
Dopełnieniem projektu są barwne fotografie, na których autorka uwieczniła pierwotnych właścicieli obiektów. Każdy zamknięty w gablocie przedmiot, został osobiście zakupiony przez podróżniczkę. Czasem walutą były pieniądze, innym razem biżuteria przywożona z Polski – na wymianę. Wartość ekspozycji podnoszą ponadto opisy etnicznych precjozów oraz historie wejścia w ich posiadanie.
Co więc odnaleźć będzie można w gablotach?
Od papuaskiego wodza plemienia Dani pochodzi koteka, czyli stworzona z tykwy osłona na genitalia. Im dłuższa, tym wyższa pozycja społeczna. To samo źródło pochodzenia ma naszyjnik, przypominający znany nam krawat. Stanowi jeden z istotniejszych symboli władzy wodza plemienia Dani, a zrobiony jest z muszli kauri naszytych na skórzany pas.
Historia tybetańskiej spinki do odzieży rozpoczyna się z chwilą poznania jej właścicielki – kobiety pasącej jaki, która nie rozstawała się z najcenniejszą rodzinną pamiątką. Miała przekazać ją najstarszej córce w dniu ślubu. Zdecydowała się na sprzedaż, ponieważ dzięki temu podobne spinki będzie mogła kupić dla wszystkich córek.
Największą magiczną moc ma niepozorny kamień o nazwie „Dzi”. Jest to amulet naturalny, bez jakiejkolwiek obróbki szlifierskiej. Choć trudno w to uwierzyć, wybarwia go i kształtuje wyłącznie natura. Dla Tybetańczyków i Szerpów jest niezwykle cenny – wierzą oni, że noszenie go chroni przed złymi mocami i zapobiega chorobom. Słowo Dzi oznacza połysk, jasność, blask, przejrzystość. Dzi wyróżnia liczba „oczu”. Na koralikach może występować ich aż dziewięć. Prezentowany w ramach wystawy ETNICZNA BIŻUTERIA ŚWIAWA ma troje „oczu”, które symbolizują szczęście, zdrowie, sukces oraz bogactwo. Z kolei ten w formie pojedynczego koralika posiada dwoje „oczu” oznaczających miłość, szczęśliwe małżeństwo oraz jego wzmacnianie, a także eliminację zła.
O czym jeszcze mówi biżuteria plemienna?
Jej podstawową funkcją jest ochrona przed złem. Głównym zadaniem jest więc odstraszanie demonów, ale także odpychanie złej energii. Im większa, bardziej kunsztowna biżuteria, tym wyższy status społeczny jej właściciela. Jej funkcją jest komunikować, znaczyć, zaś w mniejszym stopniu zdobić. Próżność w dalekich od kultury europejskiej miejscach jest zdecydowanie rzadziej spotykana.
Wystawa ETNICZNA BIŻUTERIA ŚWIATA w Galerii YES gościć będzie do 22 maja 2022 roku.
Wernisaż - 8 kwietnia o godz. 19:00.
